Veze sa Evropom

Velike evropske aviokompanije lete direktno ka mnogim gradovima u Sjedinjenim Američkim Državama. Sa druge strane Atlantika u Evropu redovno dolaze i veliki američki avioprevoznici.

Sve ove aviokompanije imaju usklađene redove letenja sa svojim avioalijansama, a članovi iz jedne alijanse međusobno sarađuju na ovim letovima. Najpoznatiji partneri na letovima Evropa-Severna Amerika su: Air France i Delta Air Lines u Sky Team alijansi, Lufthansa i United u Star alijansi i British Airways i American Airlines u Oneworld alijansi.

Ovim parovima se pridružuju i drugi prevoznici pa imamo situaciju da se više kompanija udružuje preko joint venture modela. Najbolji primer za ovakva udruživanja je Air France-KLM grupa koja zajedno sa Alitalijom i Delta Air Lines-om ima veoma čvrste pozicije na transatlantskoj ruti.

Transatlantski avioprevoznici

Najveći evropski prevoznici koji obavljaju redovan saobraćaj sa SAD su osim tri najveća: Lufthanse, Air France-a i British Airways-a još i Iberia, Virgin Atlantic, Swiss Air Lines, KLM, Austrian Airlines, Alitalia, LOT Polish Airlines, Aeroflot, TAP Portugal, Air Europa, SAS, Turkish Airlines, Icelandair, Air Berlin, Brussels Airlines, Aer Lingus, Transaero.

Američki prevoznici koji lete prema evropskim gradovima su: American Airlines, United, Delta Air Lines i US Airways.

…………………………….
Foto levo: Aerodrom New York – JFK, avioni Air France-a, Turkish Airlines-a, Austrian Airlines-a, Lufthanse i Delta Air Lines-a. (c) Sam Chui, Airliners.net

Pojedini azijski prevoznici lete do američkih destinacija sa sletanjem u Evropu, gde imaju pravo prevoza putnika. PIA (Pakistan International Airlines) leti iz Islamabada, Karačija i Lahora do Njujorka preko Mančestera.

Na transatlantskoj ruti lete i najveće turističke i čarter aviokompanije poput nemačkog Condor-a, francuskog XL Airways-a, holandskog Arkefly, britanskih Thomson Airlines-a i Monarch-a i dr.

Prema Severnoj Americi nekada su leteli i rumunski TAROM, češki ČSA i grčki Olympic Air kao i sada bivše aviokompanije Malev, Spanair, Sabena i naš JAT (Jugoslovenski Aerotransport).

Letovi iz Srbije

Nekada je JAT – Jugoslovenski Aerotransport obavljao redovan saobraćaj sa više američkih gradova, ali sada tih linija nema. Srbija se kao država nalazi u kategoriji 2 američkih federalnih vazduhoplovnih vlasti (FAA), što onemogućava uspostavljanje redovnog aviosaobraćaja naših aviokompanija prema SAD. Sa druge strane ova kategorija odvraća druge prevoznike da lete iz Beograda.

Foto: JAT Jugoslovenski Aerotransport na aerodromu JFK u Njujorku, (c) Paul Thallon, Airliners.net

Srpski avio prevoznik Jat Airways ima ugovore sa brojnim aviokompanijama o prevozu putnika na linijama ka Sjedinjenim Državama. Najpoznatnija je njihova saradnja sa Virgin Atlantic-om, American Airlines-om i British Airways-om (sa svima preko Londona), sa Delta Air Lines-om preko nekoliko evropskih gradova kao i sa United-om preko Frankfurta i Minhena. Zahvaljujući ovim sporazumima putnici iz Amerike ka Srbiji imaju povoljne cene karata koje mogu nabaviti kod neke od brojnih turističkih agencija u Americi koje su specijalizovane za naše putnike.

Aerodromi i konekcije

Najveći transferni aerodromi u transatlantskom saobraćaju su London – Heathrow, Paris – Charles de Gaulle, Frankfurt, Amsterdam, Madrid, London – Gatwick i Rim – Leonardo da Vinci.

………………………….
Foto desno: Aerodrom London Heathrow, najveći evropski hab za Severnu Ameriku, (c) Krzysztof Skowronski, Airliners.net

Osim ovih aerodroma direktne letove prema američkim gradovima imaju još i Mančester, Glazgov, Birmingem, Dablin, Rejkjavik, Oslo, Kopenhagen, Stokholm, Moskva, Varšava, Berlin, Hamburg, Diseldorf, Brisel, Milano, Cirih, Beč, Istanbul, Barselona i Lisabon.

Sezonski sa malim intezitetom saobraćaja, ili povremeno ostvaruju saobraćaj sa Amerikom i Prag, Nica, Štutgart, Venecija i Atina.

U našem širem regionu bez direktnog saobraćaja sa Amerikom su ostali Budimpešta (ove godine) i Bukurešt (pre nekoliko godina), a na putu ka gubitku direktne veze sa SAD se nalaze i Prag i Atina.

Redovi letenja

Letovi iz Evrope ka Severnoj Americi su obično u kasnim prepodnevnim satima i oko podneva, tako da se na odredište stiže uvek u poslepodnevnim / večernjim satima. U povratku iz Amerike avioni ka Evropi poleću kasno poslepodne ili uveče tako da u Evropu stižu u rano jutro. Ovakav raspored letova omogućava povoljan transfer putnicima iz cele Evrope.

Direktni letovi traju od sedam i po sati iz Engleske do Njujorka pa do 11 sati iz Istanbula do Njujorka. Ovaj američki grad je od Pariza malo preko osam sati, od Amsterdama i Madrida do osam i po najviše, od Frankfurta devet, Minhena malo više, a od Rima skoro deset. Po deset sati udaljenosti od Njujorka imaju i Varšava i Moskva.