Terorističkim napadom na Svetski trgovinski centar u Njujorku vazdušni saobraćaj je pretrpeo ogroman udarac i doživeo veoma velike promene. U Sjedinjenim Američkim Državama je odmah nakon napada formirano posebno odeljenje Državne bezbednosti (US Department of Homeland Security) koje je nazvano Transport Security Authorithies – TSA i koje je preuzelo sve poslove vezane za sigurnost saobraćaja, posebno vazdušnog. TSA je zadužena za sigurnosne procedure na svim američkim aerodromima.
Zbog visokog rizika od novih terorističkih napada ova američka služba donela je u narednom periodu više novih propisa i uvela dodatne procedure za ulazak putnika u SAD ali i za ukrcavanje u bilo koji avion koji putuje ka SAD.
Secure Flights
je poseban program čiji je osnovni cilj da se spreče teroristički napadi. Program podrazumeva proveru putnika pre ukrcavanja u svaki avion koji poleće ka Sjedinjenim Državama. Na osnovi podataka koji se moraju prikupiti od svakog putnika koji se upućuje ka SAD nadležne američke službe vrše proveru liste putnika i zadržavaju mogućnost da sumnjive putnike odbiju. Nakon pregleda putnika šalju se uputstva avioprevoznicima na osnovu kojih se putnicima mogu ili ne izdati kartice za ukrcavanje na let (boarding kartice). Ovaj program je obavezan za sve putnike nezavisno od imigracionih uslova i programa koji postoje da bi se ispoštovala imigraciona pravila poput APIS-a ili ESTE.
Secure Flight program zahteva da avioprevoznici i turističke agencije (avioagenti) prikupe sledeće podatke od svojih putnika koji putuju za Sjedninjene Američke Države:
- Puno ime i prezime putnika (onako kako je napisano u pasošu)
- Datum rođenja
- Pol (u formatu: „masucline“ za muškarce i „feminine“ za žene)
- Redress broj ( u slučaju odbijenog ukrcavanja zbog pogrešne identifikacije, putnik se može žaliti TSA i onda dobija tzv. redress broj koji je potrebno uneti za ponovnu proceduru)
APIS
Prvo je nastao APIS – odnosno Advanced Passanger Information System. Svi putnici su bili u obavezi da još prilikom rezervacije a najkasnije prilikom registracije za let u rezervacioni sistem unesu svoje osnovne lične podatke koji postoje i u pasošu, nezavisno od toga da li im je potrebna ili ne američka viza. APIS je unošen od strane avioagenata ili aviokompanija a nerado su ga unosili i službenici na šalterima za registraciju putnika. Nijedan putnik bez unetih traženih podataka nije mogao dobiti boarding kartu odnosno nije se mogao ukrcati. APIS je zahtevao podatke o imenu i prezimenu putnika napisane isto kao što im piše u samom pasošu, datum rođenja, pol, broj pasoša, njegov rok važnosti, kučnu adresu u zemlji porekla i adresu privremenog boravka u SAD-u. Ovi podaci su služili američkim vlastima (TSA) da izvrši preliminarne provere i da na taj način utvrdi listu potencijalnih sumnjivih putnika kojima bi imali pravo da uskrate ulazak u SAD.
ESTA
(Electronic System Travel Authorisation)
je program namenjen putnicima kojima nije potrebna viza. Ovi putnici, uprkos što im viza nije potrebna imaju obavezu da se dodatno registuju čime bi ostvarili pravo da uđu u Ameriku. Registracija za ESTA program vrši se preko posebne stranice na internetu: https://esta.cbp.dhs.gov
Putnici moraju da registruju svoje ime i prezime (kako je napisano u pasošu), zatim datum rođenja i broj pasoša. Od 8. septembra ove godine ova registracija se plaća u iznosu od 14 američkih dolara. Registracija važi 2 godine nezavisno od broja ulazaka u SAD.
