Alternativni aerodromi i njihove gravitacione zone

Alternativni aerodrom je izraz kojim se u aviosaobraćaju označava rezervni obližnji aerodrom na koji avion može da sleti u slučaju vanredne situacije.

U komercijalnom smislu, za putnike, to je bilo koji izabrani aerodrom u blizini željene destinacije, a da nije glavni aerodrom.

Aerodromi kao i gradovi imaju svoja gravitaciona područja (eng. catchment area) iz kojih crpe većinu putnika. Ova područja mogu biti neposredno geografsko okruženje aerodroma ali mogu biti i udaljena područja sa kojih aerodrom prikuplja transferne putnike.

Srbija nije direktno gravitaciono područje moskovskog aerodroma Šeremetjevo, ali ona ipak gravitira ovom aerodromu kada se imaju u vidu transferni putnici, isto kao što gravitira i mnogim drugim udaljenim tranzitnim aerodromima.

Sa druge strane Srbija se nalazi u gravitacionom području beogradskog aerodroma “Nikola Tesla”, ali i nekih drugih inostranih aerodroma i to ne samo jednim svojim manjim, perifernim delom, nego čak i većim područjem. Jugoistočni delovi Srbije gravitiraju aerodromima u Skoplju i Sofiji, severni delovi gravitiraju aerodromima u Budimpešti i Temišvaru, na primer.

Kao i kod gradova, tako isto i u ovom slučaju imamo brojne geografske regione u kojima se preklapaju uticaji dva ili više aerodroma, i oni predstavljaju zajedničko gravitaciono područje. Njegova veličina zavisi od blizine aerodroma koji vrše uticaj, a u Evropi postoji nekoliko veoma velikih i značajnih regiona koji su pokriveni od strane većeg broja velikih aerodroma.

Za putnike je ovo značajno zato što im otvara brojne alternativne mogućnosti. Ako su dobro upoznati sa destinacijom koju planiraju da posete onda će znati i koje su sve njene podjednako zgodne altenative.

Bratislava, na primer, ima sopstveni aerodrom, ali je saobraćaj na njemu izuzetno slabo razvijen pa je gotovo nemoguće posetiti ovaj grad sletanjem baš na njegov aerodrom.

Gotovo svi putnici avionom za Bratislavu tražiće letove do Beča, pošto je aerodrom Švehat od glavnog grada Slovačke udaljen isto kao i milanski aerodrom Malpensa od grada Milana. Bečki aerodrom je defakto i bratislavski.

Slična situacija, ali sa mnogo manjom disproporcijom dva aerodroma je u Skandinaviji. Ako treba da posetite Kopenhagen, sasvim opušteno možete tražiti i kartu do Malmea i obrnuto. Dva grada se nalaze jedan preko puta drugog na dve strane Oresund moreuza. Aerodrom u Kopenhagenu je od Malmea udaljen 24km, dok je aerodrom u Malmeu od Kopenhagena udaljen 55 km.

Velika koncentracija gradova u Zapadnoj Evropi uticala je i na veliki broj aerodroma u ovoj oblasti, pa su njihova gravitaciona područja višestruko isprepletana.

U Rurskoj oblasti u Nemačkoj postoji nekoliko aerodroma koji se svi mogu uzeti u obzir ako je krajnja destinacija Diseldorf, Duisburg, Dortmund, Vupertal, pa čak i Keln i Bon i istočna Holandija.

Slična situacija je i u Severnoj Italiji gde veliki broj aerodroma opslužuje mnoge gradove i gde je gotovo svejedno gde će putnik odabrati da leti, s obzirom da je ovaj region drumsko-železnički izuzetno dobro povezan.

Milano, koji ima dva svoja aerodroma (Linate i Malpensa) je ujedno pokriven i sa aerodroma Bergamo (45km). Gradovi u centralnom delu Severne Italije su još bolje pokriveni. Ako putujete u Veronu, možete da birate Milano (Malpensu ili Linate), Bergamo, Bolonju ili Veneciju.

Susedna Slovenija je sličan primer. Ova mala država ima svoj aerodrom u Ljubljani, pa čak i još dva manja u Mariboru i Portorožu, ali je ona zbog blizine drugim veoma velikim aerodromima gotovo u potpunosti pala u njihovu senku. Slovenci osim sa ljubljanskog aerodroma lete u velikoj meri i iz Trsta, Venecije, Klagenfurta, Zagreba, pa čak i Budimpešte, Beča i Minhena.

Osim ovih većih regiona i mnogi gradovi imaju sopstvene alternativne aerodrome koje koriste lowcost kompanije, i čak ih i prodaju pod imenom većeg poznatog grada. Na primeru Wizz Air-ovih letova iz Beograda možemo videti mnoge od njih.

Iako Wizz Air ne leti do Minhena, on vam može ponuditi i ovaj grad preko aerodroma Minhen-Zapad (Munich West). To je zapravo aerodrom Memingen koji se nalazi stotinak kilometara zapadno od Minhena ali ga ova kompanija prodaje i reklamira kao minhenski. Slično je i sa aerodromom Skavsta u Švedskoj, koji se nalazi na oko 100 km južno od Stokholma, Beauvais (Bove) u Francuskoj, 85km severno od Pariza, Charleroi (Šarleroa) u Belgiji, na 46km od Brisela, Torp u Norveškoj (118km južno od Osla) itd.

I druge lowcost aviokompanije koriste ovakve aerodrome, a najpoznatiji primeri su Frankfurt Hahn koji se nalazi na  120km od Frankfurta i isto toliko od Luksemburga ili Reus i Đirona koji su lowcost alternativa aerodromu u Barseloni.